Binnenshuis of buiten in de tuin, grote tegels zijn tegenwoordig erg in. Dat komt enerzijds door de opkomst van het minimalisme waarbij ernaar gestreefd wordt om zo weinig mogelijk voegen te hebben voor een ultrastrak resultaat. En anderzijds omdat grote tegels nu gewoonweg veel meer voor handen zijn dan vroeger. Grote tegels geven een woning, terras of zwembad een luxueuze uitstraling. Maar hoe begin je eraan?
DESIGNTIP
Soms is het interessant om grote tegels te combineren met kleine accenten in mozaïek. Op die manier kan je speciale onderdelen zoals een ingebouwde spa of plage met de nodige visuele impact benadrukken.
Als je een duik neemt in het aanbod van tegelhandelaars zoals Beltrami, Artstone, Marlux, Weber of zelfs Impero, is het duidelijk dat tegels van 120 cm op 120 cm al lang geen uitzondering meer zijn. Voor applicaties onder water zijn hedendaagse grote tegels meer geschikt dan vroeger. Daarenboven zijn keramische tegels bijzonder goed bestand tegen zuren en chemicaliën die zich in het zwemwater bevinden. Het uiterlijk van keramische tegels die steen of hout imiteren, is enorm verbeterd. Ze zien er authentieker uit als pakweg 10 jaar geleden en zijn in sommige gevallen zelfs niet meer van echt te onderscheiden dankzij realistische details en patronen waar weinig herhaling in zit. Grote tegels zijn een must om het terras en de tuin er uitgestrekt te laten uitzien. Dit gevoel van ruimte wordt nog versterkt wanneer dezelfde tegel vanuit de keuken of leefruimte doorloopt in het terras tot aan het zwembad. Grote tegels zijn een goede manier om de binnen- en buitenruimte met elkaar te verbinden tot een mooi geheel. Omdat er minder voegen zijn, heb je een zeer strak resultaat. Minder voegen betekent echter wel dat de tegels veel gladder zijn om op te wandelen. Zeker in een natte zwembadomgeving kan dit gevaarlijk zijn. Dit probleem kan je oplossen door een tegel te kiezen waarvan het oppervlak niet perfect egaal is. Sommige tegelproducenten bieden dezelfde tegels aan in grote en kleine formaten. Als dat voor jouw tegel het geval is, kan je overwegen om de kleinere versie te gebruiken op de plekken waar meer slipweerstand nodig is. Zo kan de boord bijvoorbeeld uit kleinere tegels bestaan, en dus meer voegen hebben. Het plaatsen van grote tegels vraagt een goede voorbereiding. Die voorbereiding begint al bij het kiezen van de tegel. Keramische tegels zijn vaak wit, grijs of bruin onder het geglazuurde oppervlak en dat kan een vervelend kleurverschil opleveren bij de afwerking. Kies daarom voor een keramische tegel die in het materiaal is gekleurd. Die kan je zonder problemen verzagen of een neus geven. Als de rand niet precies waterpas is, kan je ‘m op de juiste hoogte afslijpen. En als de tegels ooit beschadigd worden, zit de eindklant ten minste niet met een opvallende groef opgescheept. Laat de klant (het formaat van) de tegels kiezen voordat je het zwembad ontwerpt. Op die manier kan je de afmetingen van het project perfect afstemmen op de grootte van de tegels en het slijpen tot een minimum beperken.
JDS POOLS Keramische tegels met betonlook
GROTE TEGELS PLAATSEN
Grote tegels plaats je in principe op dezelfde manier als kleine tegels. In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, zal het plaatsen van grote tegels niet per se sneller gaan. Vooral de uitharding van de tegels heeft een beetje extra aandacht nodig. Cementgeboden tegellijm is de laatste 20 jaar sterk geëvolueerd. Toch hebben deze producten nog steeds lucht nodig om goed uit te harden. De cementgebonden tegellijm onder het midden van de tegel heeft dus veel langer nodig om uit te harden, dan de voegen. Bij grote tegels kan dit zelfs maanden in beslag nemen. Bovendien kan een cementgebonden tegellijm in contact met het zwembadwater opnieuw emulgeren en uitlogen. Vooral bij overloopranden en oppervlakken die op regelmatige basis nat en droog zijn of koude en warmte ondergaan, vormt dit een probleem. Warmte kan de latex uit te tegellijm trekken en zich afzetten op het tegeloppervlak. Om dit te voorkomen, werk je het beste met een synthetische tegellijm die een katalysator bevat, zoals een tegellijm op basis van epoxy. Deze systemen bevatten meestal twee componenten die op elkaar reageren. Als je deel A en deel B mengt, krijg je een tegellijm die zich prima kan zetten zonder maanden te moeten uitharden. Let wel op dat wanneer je met epoxy werkt, je geen lijmvlekken of vingerafdrukken op de tegel achterlaat want die krijg je er niet meer af. Vooral bij matte tegels kan dit voor een opvallende vlek zorgen. Ook bij tegellijmen op basis van epoxy is het belangrijk dat je de uithardingstijd respecteert. Volg daarom altijd de aanwijzingen van de fabrikant.
NUANCE DE BLEU Statige boord uit Belgische blauwe steen
ENKELE TIPS
Wanneer je tegels plaatst, heb je een grote verantwoordelijkheid naar de eindklant toe. Stel daarom een bouwbestek en enkele uitvoeringsrichtlijnen op en hou je daaraan. Documenteer je manier van werken. Het kiezen en plaatsen van tegels voor, in en rond zwembaden is een complexe problematiek. Een goede productkeuze en perfecte uitvoering vormen de basis van een duurzaam resultaat. Maak gebruik van de technische voorlichtingen van het WTCB, van de ISO, International Organization of Standardization, en van de informatie van het Fonds voor Vakopleiding in de Bouw. Raadpleeg altijd de gebruiksvoorwaarden en de producteigenschappen van de producten die je toepast. Neem in geval van twijfel contact op met de leverancier of de fabrikant.
KIES JE VOOR KERAMIEK OF NATUURSTEEN?
Natuursteen ziet er volgens velen authentieker uit dan keramische tegels. En dat klopt ook in zekere zin, want elke vloer uit natuursteen is uniek. Een voordeel van keramische tegels is dat ze harder zijn dan de meeste natuursteensoorten. Dat komt door de homogene samenstelling van de klei en de hoge baktemperatuur. Beide materialen zijn in principe geschikt om in en rond het zwembad te gebruiken, maar als je voor natuursteen kiest, moet je wel rekening houden met de chemische samenstelling van het zwemwater. Kouder water, met een hogere pH, een grotere waterhardheid en een hoge alkaliteit is meer geschikt voor dit materiaal.
VORST
Temperaturen onder 0 °C zijn nefast voor lijmen in de afbindfase. Tussen oktober en februari, zijn de kansen op vorst groot. Indien de plaatselijke weersvoorspelling aangeeft dat de temperatuur binnen vier dagen na het lijmen onder nul zakt, neem je
HOE BEGIN JE ER AAN?
STAP 1: HET LEGPLAN
Bij het plaatsen van tegels, en zeker als je met grote tegels werkt, is het aangeraden om met een legplan te werken. Schets het oppervlak dat je wilt betegelen, en duid aan hoe je de tegels hierin wilt plaatsen. Bedenk hoe je hoeken en overgangen wilt aanpakken en houd er rekening mee dat de tegel aansluit op andere materialen.
STAP 2: BEREKENINGEN
Bereken de oppervlakte die je wilt betegelen. Bij een rechthoek of vierkant is dit simpelweg de lengte x breedte. Op nl.wikihow.com/ De-oppervlakte-van-een-vorm-bepalen vind je formules die je helpen om de oppervlakte van iets ingewikkeldere vormen te berekenen. Vermenigvuldig het resultaat met 5% om eventueel breuk- en snijverlies op te vangen. Als je de tegels overhoeks wilt plaatsen, moet je hier zelfs 10% voor rekenen. Deel de totale oppervlakte, dus inclusief het percentage voor breuk- en snijverlies, door de pakinhoud van de tegel. En rond het aantal pakken naar boven af. Als je een rechthoekige zwembadbodem van 4 m op 10 m overhoeks wilt betegelen, komt dat op het volgende neer:
4 m x 10 m = 40 m2
40 m2 x 0,40 = 16 m2
40 m2 + 16 m2 = 56 m2
56 m2 /1,5 m2 (pakketinhoud) = 37,33
Afgerond naar boven, moet je dus 38 tegelpakken voorzien. Je bestelt trouwens beter te veel dan te weinig tegels. Als je achteraf tegels tekortkomt en moet bijbestellen, kan het zijn dat de nieuwe tegels een ander badnummer hebben, waardoor er een groot risico is op kleurverschil. Heb je geen zin om telkens deze berekening uit te voeren? Dan kan je altijd de handige tool van Hubo gebruiken om het aantal pakken te berekenen.
www.hubo.be/nl/hulp-en-advies/calculators/calculator-tegels.html
STAP 3: TEGELLIJM
Welke tegellijm je kiest, hangt af van waar de tegel moet komen. Voor een vloer gebruik je een andere lijm dan voor een muur. Ook het formaat van de tegel speelt hier een rol in. Zoals we al eerder aanhaalden, is het voor buitenzwembaden aangeraden om voor een epoxy kleef- en voegmortel te kiezen. Een goede tegellijm voor zwembaden is bijvoorbeeld Weberepox Easy van Weber. Eposol
van Cermix is dan weer een goede voegmortel voor zwembaden.
STAP 4: GEREEDSCHAP
Als je tegels gaat plaatsen heb je een heel wat specifiek gereedschap nodig. Zorg ervoor dat je het volgende bij de hand hebt:
- Lijmkam (halve maan)
- Voegkruisjes
- Vouwmeter
- Tegelsnijder
- Waterpas
- Tegeltang
- Mengkuip
- Schoonmaakdoek
Bij grote tegels is het noodzakelijk dat je de lijm zowel op de ondergrond als op de achterzijde van de tegel aanbrengt voor een goede verlijming. Als je tegels groter zijn dan 40 cm x 40 cm werk je hiervoor met de halve maan-lijmkam. De ondergrond is van essentieel belang voor een goede hechting. Daarom moet de ondergrond droog, poreus, vlak en cohesief zijn.
STAP 5: DE BEGINPOSITIE
Start eerst met het betegelen van de wanden voordat je aan de bodem begint. Op die manier voorkom je vlekken. Leg horizontaal en verticaal een rij tegels uit zodat je niet met een smalle strook eindigt. Is er inderdaad plaats te weinig, snijd dan een stuk van de eerste rij tegels. Bereid vervolgens de tegellijm en span een koord om ervoor te zorgen dat je tegels mooi terechtkomen. Hier kan je ook een laserwaterpas voor gebruiken als je dat gemakkelijker vindt. Smeer de tegellijm uit met een lijmkam. Zorg ervoor dat er overal lijm aanwezig is om een goede hechting te verzekeren en holle ruimtes te vermijden. Breng bij grote tegels ook op de rugzijde van de tegels een laag tegellijm aan. En gebruik voegkruisjes om steeds dezelfde afstand tussen de tegels te verkrijgen.
STAP 6: VOEGEN
Eens de tegels geplaatst zijn, moet je ze nog voegen. Tegelvoegen hebben niet enkel een esthetische functie, ze zijn ook erg functioneel. Als de voegen de juiste voegbreedte hebben, voorkomen ze scheurvorming en beschadigingen
RELAXANI Marshalls in verstek gezaagde keramische tegels
INFORMATIEPLICHT
Stel je voor, een klant koopt zelf tegels aan voor in en rond het zwembad. Hij doet een beroep op jou als vakman om ze te komen plaatsen. Je neemt het werk aan, maar ondervindt dat de tegels geen buitentegels zijn. Je vraagt je nu af of je zal moeten opdraaien voor de kosten indien deze klant hierdoor later schade lijdt doordat de tegels bijvoorbeeld loskomen? Normaal gezien draai je als aannemer niet op voor slechte materialen die je zelf niet kocht. De klant koos en kocht de tegels dus daar ben je niet verantwoordelijk voor. Toch heb je als aannemer een zogenaamde ‘informatieplicht’ tegenover de klant. Concreet houdt dit in dat je als aannemer, vóórdat het contract met de bouwheer wordt afgesloten, alle nodige informatie aan de klant geeft. Er moet een contract kunnen worden ondertekend met de nodige kennis van zaken. Heb je mankementen, vergissingen, andere onvolkomenheden of gebrekkig materiaal vastgesteld, dan moet je de klant hiervan op de hoogte brengen vooraleer je het contract afsluit. Doe je dit niet dan bestaat nog de mogelijkheid dat je later bij de rechter het deksel op de neus krijgt wegens een miskenning van deze informatieplicht.
ONZE FAVORIETEN
1. INFINITO COMFORT NUANCE LIGHT GREY L/XL - MARLUX
De Infinito Comfort is een grote tegel die voor een rustige sfeer zorgt in de tuin. Deze tegel heeft een zacht oppervlak, strakke randen, een robuust karakter en is 120 cm x 120 cm groot. Maak het geheel af met de bijpassende Comfort traptreden en boordstenen.
2. NATUURSTEENLOOK CEPPO DI GRÉ - ARTSTONE
Deze keramische tegels van Artstone zijn bijna niet van echt Ceppo di gré, een authentieke Italiaanse kalksteen, te onderscheiden. Ceppo di gré is aan een echte revival bezig en bijna niet weg te slaan uit hedendaagse interieurs en exterieurs. De tegels komen o.a. in een formaat van 120 cm x 60 cm en van 120 cm x 120 cm. Een absolute must voor een hippe tuin!
3. NERO SANTIAGO GEVLAMD EN GEBORSTELD - BELTRAMI
Nero Santiago is een Chinees graniet met een opvallend gestreept oppervlak. Een unieke tegel die je project een unieke uitstraling geeft. Nu bij Beltrami beschikbaar als zwembadboord en in verschillende formaten.
4. LUSERNO GRIGIO KERAMISCHE TEGELS - MARSHALLS
Deze volkeramische buitentegel is geschikt voor intensief gebruik. De tegel is schimmel- en mosbestendig, kan tegen vorst en zeer kleurvast. Ontdek de verdelers van Marshalls op marshalls.be
WIM VERREZEN TUINARCHITECTUUR
De voegen van de tegels in het bad sluiten naadloos aan op de voeglijnen van de boordstenen
B&K ZWEMBADEN
Boord en terras uit Chinees graniet
