Voor wie biedt een keertje goed zweten in de sauna of lekker bubbelen in de spa nu geen ontspanning? De openingsuren, de afstand of het publieke karakter van een wellnesscentrum beletten je wel eens om van die ontspanning te genieten op het moment dat jij daar behoefte aan hebt. Met een privéwellness valt die drempel volledig weg. Dit stappenplan helpt je op weg naar een geslaagde integratie van een sauna of spa in je woning of tuin.
Tekst: Tim Vanhove // Foto's: Alpha Wellness Sensations
Wellness is zoeken naar balans tussen lichaam en geest. Velen vinden dat evenwicht in ontspanning. Welke vorm die ontspanning moet aannemen, verschilt voor iedereen. Voor de ene is een lekker heet bad met een boek, wijntje en muziek even ontspannend als een halfuurtje in de Finse sauna. Daarom is het een aanrader om voor jezelf en je gezin uit te maken wat wellness betekent, alvorens je in het avontuur van de zoektocht en installatie van een oplossing te storten. Zo vermijd je de ontgoocheling wanneer het resultaat straks niet aan ieders verwachtingen voldoet. Staat wellness voor jou en je gezin synoniem met een Finse sauna, een hammam of een spa? Misschien wel een combinatie? En waar moeten die apparaten dan aan voldoen? Of hoort er nog wat extra bij: tv, muziek, een goed glas of privacy wellicht? Breng al die elementen in kaart en houd ze in het achterhoofd bij het toepassen van ons stappenplan. Wanneer je erin slaagt al die puzzelstukken te laten passen, heb je de sleutel voor het bereiken van het ideale wellnessmoment voor jou en je gezinsleden.
STAP 1: ZOEK DE GESCHIKTE RUIMTE
Of je nu kiest voor een sauna of een spa, de eerste stap voor beide oplossingen is dezelfde: zoek de geschikte ruimte.
De badkamer
Binnen in de woning is de badkamer de meest voor de hand liggende ruimte. Je hoeft dan niet ver te lopen om voor en na de sauna te douchen. Amper 2 vierkante meter is al voldoende om een eenpersoonssauna te installeren. Heb je minder ruimte beschikbaar, dan kun je terugvallen op een zitmodel (1 m²) of op een uitklapbare sauna. Opgevouwen vraagt die de oppervlakte van een hoge kast. Na een druk op de knop heb je in 20 seconden een volwaardige sauna. Wil je kunnen liggen, wil je banken op verschillende hoogten (verschillende temperaturen) of moet er ruimte zijn voor meer personen, dan heb je 4 à 5 m² - en dus een grote badkamer - nodig. Voor een spa zit je ook al snel aan 3 à 4 m² benodigde ruimte. Kijk ook de plafondhoogte na. Een sauna is gemakkelijk 1,9 tot 2 m hoog.
De draagvloer is in het geval van een sauna niet belangrijk, aangezien het gewicht van een sauna vrij beperkt is. Dat ligt heel anders voor een spa. Een lege spa weegt al meer dan 250 kg. Tel daarbij het gewicht van het water en de gebruikers en het totaalgewicht komt tussen de 1.000 en 2.500 kg. Je zal begrijpen dat je een spa dus niet eender waar in de woning kwijt kunt. Wil je de spa op een verdiepingsvloer plaatsen – op een kelder of op de bovenverdieping – laat dan een architect of stabiliteitsingenieur nakijken of de dragende structuur van het gebouw die extra belasting aankan.
Een ander aandachtspunt is dat een spa in één geheel geleverd wordt. Een klein model inclusief omkasting is al snel 150 bij 200 cm en zo’n 90 cm hoog. Het kan dus niet door een standaard deuropening. Ook het traject naar de badkamer moet ruimte bieden om zo’n kolos te manoeuvreren.
STAP 2: DE TECHNISCHE VOORZIENINGEN
Eenmaal je de juiste plek voor je wellness hebt gevonden, komt het erop aan de juiste technieken te voorzien. Of na te gaan of ze beschikbaar zijn.
In het geval van een sauna is alles afhankelijk van het type verwarming dat je kiest. Voor een binnensauna wordt veelal gekozen voor een elektrische oplossing (kachel, infraroodsauna). In die gevallen is een aansluiting op het elektriciteitsnet onmisbaar. Voor een kleine sauna met een beperkt verbruik (tot 6,6 kW), voldoet een klassiek stopcontact in een kring van 220 - 230 V. Kies je voor een grotere sauna met dito verbruik, dan heb je een rechtstreekse kabel nodig met een aansluiting van 3 x 240 V (driefase) of 400 V en een nulleiding (drijfkracht). Beveilig je sauna altijd met een zekering van 32 ampère (A) en gebruik in de sauna zelf hittebestendige siliconenkabels. Gewone kabels zijn niet bestand tegen langdurige blootstelling aan grote hitte.
Ook een spa vraagt specifieke aandacht voor de elektriciteitsvoorziening. Je voorziet best een aparte leiding met een kabel van 3 x 4 mm² van de zekeringkast naar de plaats waar je de spa wilt plaatsen. Een monofase voeding van 230 V en een zekering van 16 of 20 A volstaan.
Heb je zelf niet voldoende kennis van elektriciteit, schakel dan een elektricien in. Die kan inschatten of je installatie een zware sauna of buitenspa aankan en kan je aangeven welke kosten er komen kijken bij het creëren van een nieuw circuit of een eventuele verzwaring van de elektrische installatie. De extra kosten – al snel enkele honderden euro’s – kunnen de keuze van de sauna- of spavariant beïnvloeden.
Een spa vraagt naast een aansluiting op het elektriciteitsnet ook een afvoer naar de riolering en eventueel een aansluiting op het waterleidingnet. Een alternatief is het bad te vullen met behulp van een tuinslang. Zo hoef je niet iedere herfst te denken aan het laten leeglopen van de waterleiding naar de spa om bevriezen te vermijden.
STAP 3: HET GESCHIKTE MATERIAAL
Wie zich een sauna voor de geest haalt, denkt aan hout. Het interieur van de sauna is altijd in hout, maar de buitenzijde hoeft dat niet noodzakelijk te zijn. In vochtige ruimtes – zoals de badkamer – is het aangewezen voor een sauna te kiezen met een isolerend frame dat bestand is tegen vocht. Daarnaast zijn er varianten met een kunststof buitenzijde. Die maken het mogelijk de sauna in je interieur in te passen.
Komt de sauna niet in contact met water en is de ruimte niet langdurig vochtig, dan kun je perfect voor een houten sauna kiezen. Het meest geschikte saunahout is grenen, hemlock of ceder. Belangrijk is dat het hout een hoge nerfdichtheid heeft. Dergelijke houtsoorten nemen de warmte op en geven die langzaam weer af. Hoe dikker de planken, hoe hoger hun warmteopslagcapaciteit. Voor de banken kies je een houtsoort die de warmte net niet opslaat (dat is niet aangenaam om op te zitten of liggen) en die niet splintert. De tropische hardhout abachi leent zich hier bijvoorbeeld goed voor. Teak en eik lenen zich niet voor een sauna omdat ze een geur afscheiden die de sauna-ervaring zal beïnvloeden.
Voor een buitensauna geldt een vergelijkbare logica. Hier wordt voor de buitenzijde hout met een duurzaamheidsklasse I of II gebruikt met het oog op de levensduur van de sauna. Ook de wandopbouw zal anders zijn, bij voorkeur uit balken om voldoende ruimte te creëren voor isolatie.
De bekleding van een buitenspa kan in heel wat materialen zijn uitgevoerd: acryl, duurzame kunststof of houtcomposiet. Ze zijn allemaal voldoende robuust om jarenlang weerstand te bieden tegen de weersinvloeden.
STAP 4: ISOLEREN MAAR
Net als voor uw woning is de isolatie van de sauna een belangrijk aandachtspunt om het energieverbruik te beperken. Ook hier geldt dezelfde stelregel: hoe dikker het isolatiepakket, hoe beter. Al speelt de isolatiewaarde van het materiaal ook een rol. De opbouw moet van binnen naar buiten bestaan uit een dampscherm, isolatie en een beschermende folielaag. Wees dus kritisch voor de wanddikte- en opbouw in je zoektocht naar een sauna. Hoe beter de isolatiewaarde, hoe lager je energiefactuur zal zijn. Het geld dat je nu bespaart op de isolatiewaarde, zal je op termijn toch uitgeven via je elektriciteitsfactuur. Dat geldt zowel voor een binnen- als een buitensauna.
Ook degelijke buitenspa’s zijn geïsoleerd. De ruimte tussen de kuip en de randafwerking is bij die modellen opgevuld met een hoogperformante isolatie. Verwacht hier evenwel geen wonderen van, het grootste verliesvlak blijft immers het wateroppervlak. Investeren in een degelijke afdekking is dus de boodschap om snel afkoelen te vermijden.
STAP 5: VENTILATIE
De meningen over ventileren in de saunaruimte zijn verdeeld. Het lijkt logisch dat ventilatie in de sauna voor een oncomfortabele tocht kan zorgen. Daartegenover staat dat er wel voldoende zuurstof in de sauna moet kunnen. De buitenwanden van de sauna moeten zeker geventileerd worden. Voor een goed verstaander: er moet een luchtcirculatie rond de houten buitenwanden mogelijk zijn. Dat betekent dat de wand niet volledig tegen een muur geplaatst mag worden en dat de ruimte waarin je de sauna plaatst voldoende geventileerd moet zijn. Zo voorkom je condensatie- en vochtproblemen.
Gebruik je een spa in een gesloten ruimte dan is verluchting ook een voornaam aandachtspunt. De luchtvochtigheid stijgt immers tijdens het gebruik van een spa.
LEES MEER TIPS IN ZwembadenPlus magazine
