Als je van een saunabeurt méér wil maken dan enkel zweten, dan zijn kruiden en etherische oliën aangewezen. En als je dat op een speciale manier wil ervaren, moet je maar eens naar een opgietsessie gaan in een wellness center. Maar je kan ook thuis genieten van kruiden en oliën in je sauna.
Oliën van verschillende kruiden worden al millennia in veel culturen gebruikt. En dat is niet voor niets. Meesters in de toepassingen van essentiële oliën waren de oude Egyptenaren en de Chinezen die ruim 2000 jaar voor onze jaartelling bekend waren met de helende en heilzame werking ervan. Via de Griekse en later de Romeinse beschaving bereikten de essentiële oliën en de informatie erover Europa. Hier waren het vooral de geestelijken die zich bezig hielden met de geneeskrachtige werking van planten en hun oliën. Later werden de essentiële oliën gewaardeerd vanwege hun aromatische eigenschappen. Tegenwoordig worden de oliën van kruiden nog steeds gebruikt voor de helende werking, maar ook voor hun aromatische eigenschappen. De kruiden en oliën zijn daarom ook heerlijk om toe te voegen in je warme voetenbad of sauna. In dit artikel geven wij een lijstje van verschillende kruiden en hun eigenschappen.
Prikkel je zintuigen in een kruidensauna
Essentiële olie wordt gewonnen uit zuiver plantaardig materiaal. Deze planten en bloemen komen uit de hele wereld en worden meestal in het land van herkomst verwerkt. Gemiddeld levert 70 kg plantenmateriaal ongeveer 2 liter essentiële olie op. Dit verklaart tegelijkertijd waarom essentiële oliën vrij kostbaar zijn. Al sinds het einde van de negentiende eeuw doet men pogingen om essentiële oliën op chemische wijze te imiteren. Wat geur betreft is de farmaceutische industrie hierin aardig geslaagd. Het is echter niet gelukt om de unieke geneeskrachtige werking van essentiële oliën te reproduceren, omdat de meeste zuivere essentiële oliën opgebouwd zijn uit meer dan honderden stoffen. Hieronder wordt een overzicht gegeven van de essentiële oliën die in sauna's vaak gebruikt worden. Wees wel voorzichtig. Essentiële oliën vervangen nooit een arts. De meeste etherische oliën kunnen niet zonder risico ingenomen worden. Gebruik ze uitsluitend inwendig als u voldoende kennis heeft of raadpleeg een (homeopathische) arts. Over het algemeen is echter de werking bij uitwendig gebruik sterker dan bij inwendig gebruik.
Dennenolie
De den houdt het licht langer vast dan de andere bomen. Haar stam is lichtgevend, haar naalden vertonen een grote vitaliteit. En het is in die nauwe verbondenheid met het licht dat we de eigenschappen van de dennenolie gaan ontdekken. De dennenolie zal ons helpen de levenskracht terug te schenken aan die plaatsen waar ze voor het ogenblik ontbreekt. Ze zal ons helpen een orgaan te verlevendigen of om weer vitaler te worden. Als je vermoeid of lusteloos bent, zal de dennenolie je terug oppeppen. Maar je moet geduld hebben want de werking van deze olie verloopt langzaam.
Fysisch:
• Dennenolie ondersteunt de organen met een verminderde werking, zoals bv. een luie lever of darmen. In deze gevallen dien je het betreffende orgaan in te masseren.
• De den helpt bij vermoeidheid: men kan deze olie gebruiken als massageolie op de voeten, of als badolie.
Op psychisch vlak:
• Behulpzaam bij morele vermoeidheid, ontmoediging en lusteloosheid.
• Bij apathie, om enthousiasme terug in het leven te krijgen.
Lavendel Officinalis
Lavendelolie wordt verkregen door waterdampdistillatie van de verse bloemtoppen of van de gehele plant onder lage druk. Hij is kleurloos tot lichtgeel met een zoete, bloemige kruidige geur en een houtachtige ondertoon. Het is een krachtig energetisch tonicum, dat over het algemeen een goed gevoel geeft.
Medicinaal
Lavendel is zenuwen kalmerend, verzachtend, opbeurend en brengt de geest in balans. Door de ontsmettende, bacteriologische en pijnstillende eigenschappen helpt de olie bij snijwonden, wonden, brandwonden, kneuzingen, puistjes, allergieën, insectenbeten en keelontstekingen. De olie werkt ook slijmoplossend en helpt daardoor bij verkoudheid en griep. Lavendelolie werkt bloeddruk verlagend, voorkomt maagkramp en misselijkheid en spijsverteringsstoornissen. Ook helpt het reumatiek te voorkomen en werkt het versterkend. Spanning, depressie, slapeloosheid en stress kunnen uitstekend behandeld worden met lavendelolie.
Uitwendig
• Als verzorgingsmiddel voor de hoofdhuid.
• Als natuurlijk parfum.
• Als bad of massageolie tegen prikkelbaarheid.
Inwendig
• Als thee, om hoofdpijn te verlichten en zenuwen te kalmeren.
• Verder werkt het tegen winderigheid, flauw vallen, duizeligheid en onwelriekende adem.
Lavendel heeft een brede werking en is te gebruiken bij o.a:
Abcessen, acne, allergieën, aambeien, blauwe plekken, brandwonden, dermatitis, eczeem, hoofdroos, insectensteken, luizen, oorpijn, ontstekingen, psoriasis, puistjes, ringworm, scabies, steenpuisten, wonden, zonnebrand, zweren, zwemmerseczeem, lumbago, spierpijn, reuma, verstuikingen, verrekkingen, astma, bronchitis, keelinfecties, kinkhoest, laryngitis, slechte adem, slijmvliesontsteking, buikkramp, braakneigingen, dyspepsie, flatulentie, kolieken, misselijkheid, blaasontsteking, dysmenorroe, witte vloed, depressiviteit, hoofdpijn, hypertensie, migraine, nervositeit, sciatica, shock, slapeloosheid, stress, vertigo, griep, verkoudheid, winterhanden, vermoeide voeten en wintervoeten.
Hier volgen enkele toepassingen van de etherische olie van Lavendel bij enkele aandoeningen:
Bij brandwonden:
Eerst koelen met koud stromend water, dan 1 tot 2 druppels Lavendel (eventueel mengen met Aloë Vera gel) op de wond aanbrengen. Dit ieder uur herhalen tot de pijn vermindert.
Bij insectenbeten en dierenbeten:
Lavendelolie puur (of vermengd met een basisolie of Aloë Vera gel) op de pijnlijke plaats aanbrengen. Of 2 tot 3 druppels op een vochtig watje aanbrengen en dit op de gewonde plek houden. Bij een bijen of wespensteek, de angel verwijderen en de steek onmiddellijk met pure Lavendel behandelen, zwelling en pijn blijven dan uit.
Bij jeugdpuistjes:
10 druppels Lavendel en 5 druppels Kamfer in een glas gekookt water doen en hiermee 2 keer per dag de huid afspoelen of deppen.
Bij acne of rosacea:
2 druppels Lavendel, 2 druppels Citroen, 4 druppels Helicryse, 2 druppels Petitgrain en 1 druppel Rozemarijn in 2 eetlepels St. Janskruid olie mengen, met dit mengsel dagelijks licht masseren.
Bij eczeem:
Meng 5 tot 10 druppels met 50 ml basis olie en wrijf hier het eczeem dagelijks mee in. Nat eczeem eerst behandelen met Aloë Vera gel of Tea Tree.
Bij slecht slapen:
5 druppels Lavendel op het hoofdkussen sprenkelen of 6 tot 10 druppels in de slaapkamer verdampen.
Voorzichtig!
Omdat Lavendel een licht menstruatiebevorderend middel is en dat het de maandelijkse bloedingen kan oproepen of stimuleren, moet lavendel gedurende de eerste zeven maanden van de zwangerschap worden vermeden. Lavendelolie is veilig voor alle leeftijdsgroepen, maar mensen met hooikoorts of astma kunnen er allergisch voor zijn.
Rozemarijn
Rozemarijnolie wordt verkregen door waterdampdestillatie van de verse bloeiende toppen. De olie is kleurloos tot lichtgeel en heeft een sterke, kruidige, balsemachtige geur.
Medicinaal
Als geneesmiddel worden de tijdens en na de bloeiperiode verzamelde bladeren en de etherische olie gebruikt. Het stimuleert de bloedsomloop, versterkt de zenuwen en is antiseptisch en wind verdrijvend.
Uitwendig
• Bij haarverlies en problemen met de hoofdhuid.
• Als gorgeldrank bij keelpijn. Nuttige vervanger voor salie tijdens de zwangerschap.
• Als olieaftreksel voor massage van koude ledematen en pijnen en kwalen.
• Als ontsmettingsmiddel (antiseptisch) tegen ontstekingen.
Inwendig
• Bij slechte bloedsomloop, koude voeten en pijnen bij koud weer, regelmatig innemen.
• Bij uitstralende gewrichtspijnen.
• Bij hoofdpijn die gepaard gaat met spijsvertering (lichte maagpijn) en bij migraine.
• Neem rozemarijn met kamille voor stress-gerelateerde hoofdpijnen.
• Bij depressiviteit, slecht geheugen, duizeligheid en neiging tot flauwvallen.
• Bij gebrek aan eetlust, galstenen en ontstoken galblaas.
• Bij haarverlies en problemen met de hoofdhuid.
• Goed als inhaler bij verstopte en ontstoken bijholten.
• Goede bloeddoorstroming naar het hoofd verbetert het geheugen en bevordert gezond en sterk haar.
• Het drinken van twee koppen rozemarijnthee per dag voorkomt haaruitval door slechte bloedcirculatie en versnelt de haargroei na chemotherapie.
Toepassingen met etherische olie van Rozemarijn
Rozemarijn heeft invloed op een zwakke spijsvertering, een opgeblazen gevoel, neuralgische pijnen en bezit het vermogen de bloedsomloop te stimuleren. Dat wordt veroorzaakt omdat het een bloedstuwende werking heeft en de weefsels verwijdt die er mee behandeld worden. Het heeft een opwekkende invloed op oudere mensen.
Enkele toepassingen van de etherische olie van Rozemarijn bij aandoeningen:
Bij gezwollen enkels en kneuzingen: Meng 5 tot 7 druppels Rozemarijn met een eetlepel St. Janskruid-olie en masseer hiermee de pijnlijke plekken.
Bij gewrichtspijn, spierpijn en zenuwpijn: 6 tot 12 druppels Rozemarijn mengen met 3 eetlepels Notenolie en met dit mengsel 2 maal daags de gewrichten masseren. Niet voor het naar bed gaan.
Bij stress en oververmoeidheid: 30 tot 40 druppels Rozemarijn mengen met een beetje melk of honing, dit mengsel in een niet te warm bad doen en ongeveer 20 minuten baden.
Verdampen: 6 druppels Rozemarijn in de aromalamp verfrissen het geheugen en verhelderen de geest. Bevorderen de goede zin en verhogen het concentratievermogen. Ideaal om bij te studeren. Rozemarijn helpt ook om grenzen te stellen als anderen proberen normen en waarden op te dringen.
Voorzichtig!
Rozemarijn kan migraine verhevigen wanneer u het tijdens een aanval neemt. Neem het alleen preventief. Bij hoge bloeddruk alleen in een lage hoeveelheid gebruiken, bij voorkeur het kruid, of de olie heel sterk verdund, b.v. een verdunning van
2 % maken. Bij aanleg tot epilepsie en in de eerste maanden van de zwangerschap is ook voorzichtigheid met innemen geboden: verdampen, kompressen, gebruik op de huid en keukengebruik zijn dan wel veilig. Voor gebruik op de huid altijd eerst een beetje op de binnenkant van de elleboog smeren. Is er na 24 uur geen irritatie, uitslag, branderigheid, enz. dan kan het op de huid gebruikt worden. Dosering inwendig: 2-3 maal daags 2 druppels. Niet direct in de ogen gebruiken!
Eucalyptus Globulus
Gebruik
Eucalyptusbomen worden vaak gebruikt om moerasgebieden droog te leggen en daarmee de malariamug te bestrijden. Deze bomen hebben een uitgebreid wortelstelsel dat als een soort spons veel vocht opneemt. Het hout is bestand tegen aantasting door termieten. Ooit noemde men de eucalyptusboom de koortsboom. Dat duidt op het vroegere geloof dat men met eucalyptus koorts kon bestrijden. Tegenwoordig worden allerlei soorten eucalyptuspreparaten vervaardigd die helpen tegen verkoudheden, aandoeningen van de luchtwegen, bronchitis. De gedroogde bladeren worden gebruikt als eucalyptusolie.
Enkele Eigenschappen
• Werkt krampstillend, stimulerend, koortswerend, slijmverdunnend, wormverdrijvend, verlaagt de bloedsuikerspiegel
Gebruiksmogelijkheden
• Als gorgeldrank
• Smeersel bij verkoudheid
• Bij luchtaandoeningen
• Bij koortsuitslag
• Bij reuma
• Bij artritis
Voorzichtig
Eucalyptuspreparaten mogen niet gebruikt worden bij zwangerschap en ontstekingen in maag, darm, gal en lever.
Echte Kamille
De bloemen van de kamille hebben een aangename geur en oefenen een reinigende en kalmerende invloed uit op het maagdarmstelsel. In feite op alle organen die met slijmvliezen bekleed zijn. De Kamillebloem is geneeskrachtig, helend, verwarmend, kalmerend en verzachtend, maar nooit opwekkend. Ook is het goed voor kinderen die pijn hebben, angstig of prikkelbaar zijn. Kamille kan daarom gebruikt worden als thee tegen buikpijn, in gorgeldrank en als mondspoeling. Kamille is een van de veiligste kruiden en is goed voor onrustige kinderen. De bloemen kunnen gebruikt worden tegen emotionele spanningen en bij meditatie. Het plukken van de bloemen is zeer arbeidsintensief en de opbrengst is uiterst laag, vandaar de kostbaarheid van de olie.
Werking & Karakter
Bactericide, ontstekingsremmend, wondhelend, anti-allergisch, krampwerend, kalmerend, rustgevend, verzachtend, maagmiddel, decongestivum, digestief tonicum.
Specifieke therapeutische werking
Huidproblemen, ontstoken wonden, zweren, eczeem, dyspepsie (gestoorde spijsvertering), maag- en darmzweren, blaasontsteking, menstruatiestoornissen (onregelmatig, uitblijvend).
Gebruik Kamille ook in- of uitwendig bij:
Brandwonden, vrieswonden, blaren, eczeem, reuma, oorpijn, acne/jeugdpuistjes, ontstekingen, wondjes, insectensteken, zweertjes, weinig eetlust, hoofdpijn, huidproblemen, menstruatieklachten, artritis, verstuikingen, spierpijn, jicht, zenuwpijn, steenpuisten, allergieën, migraine, nervositeit, stress, overgangsklachten, prikkelbaarheid, slapeloosheid, angst, stress, tandpijn en spijsverteringsstoornissen.
Toepassingen met etherische olie van Kamille
Onderzoek heeft uitgewezen dat Kamille ook als tegengif bij vergiftigingen met verscheidene bacteriën zoals stafylokokken en streptokokken gebruikt kan worden. Hierbij wordt het gif onschadelijk gemaakt, dit in tegenstelling tot de antibiotica waarbij de vermeerdering van de bacteriën wordt verstoord. Zeer kleine hoeveelheden van de Kamille olie zijn al in staat als tegengif te functioneren. De rijkdom aan alpha-bisabolol maakt Kamilleolie tot een bijzonder werkzaam antisepticum. De olie bevordert de genezing van de huid, is pijnstillend bij gewrichtsaandoeningen, verzachtend bij oogaandoeningen en helpt in het algemeen tegen ontstekingen. Alleen echte kamille bevat de heilzame blauwe olie (door chamazuleen). De werkzame stof uit de etherische olie vormt zich pas bij de verwerking van de bloemen (stoomdestillatie) uit een voorstadium, het matricine. Vaak kan de werking van een etherische olie worden versterkt door deze te combineren met andere etherische oliën. Kamille is goed met Lavendel te combineren.
Hier volgen enkele toepassingen van de etherische olie van Kamille:
Als bad bij diverse huidziekten: 3 druppels Kamille, 3 druppels Geranium en 4 druppels Sandelhout mengen met een beetje melk of een lepeltje honing. Dit toevoegen aan een warm bad en 15-20 minuten baden.
Bij ontstekingen in de mond: Meng 4 druppels Kamille in een glas gekookt water en gorgel hiermee 1 tot 2 keer per dag.
Bij pijnlijke tandgroei bij kinderen: Stip de pijnlijke plaatsen aan met 1 druppel Kamille op een wattenstaafje.
Bij ontstoken, gevoelige huid, acne: 4 druppels Duizendblad, 7 druppels Kamille en 5 druppels Roos mengen met 40 ml Jojoba olie en 10 ml Tarwekiem olie. Met dit mengsel de huid 2 keer per dag insmeren.
Bij lichte brandwonden, eczeem, jeugdpuistjes, wondjes en zweertjes: 2 tot 3 druppels Kamille op een vochtig watje doen en hiermee 1 tot 2 keer per dag deppen.
Voorzichtig!
Kamille is veilig, maar sommige mensen worden misselijk van een grote dosissen en sterke theeën. Vermijd grote dosis tijdens de zwangerschap. Sommige mensen reageren allergisch bij aanraking met kamille.
Venkel
Medicinaal
Venkel wordt nog steeds gebruikt als geneeskrachtig kruid, waarbij overigens alleen de (gedroogde) zaadjes van de venkelplant worden gebruikt voor heilzame doeleinden. Het is bekend dat ze de spijsvertering bevorderen, de vorming van darmgassen tegen gaan en helpen tegen een opgeblazen gevoel. Deze droge venkelzaadjes hebben een koortswerende, pijnstillende en honger remmende werking. Daarnaast is het een goed kalmeringsmiddel voor kinderen. Ook bevatten de zaadjes een specifieke stof die ongeveer dezelfde werking heeft als het vrouwelijke hormoon oestrogeen. Venkelzaad geeft dan ook verlichting bij allerlei typische vrouwenklachten die het gevolg zijn van een te lage oestrogeen- spiegel in het lichaam. Zoals overgangs- en menstruatieklachten. Bovendien stimuleren venkelzaadjes de productie van moedermelk bij moeders die borstvoeding geven.
Enkele Eigenschappen
• Krampstillend, tegen winderigheid
• Slijmoplossend
• Menstruatieproblemen
• Huidverstevigend
• Zenuwtonicum
Voorzichtig!
Venkelolie kan allergische reacties van de huid en slijmvliezen oproepen. Zwangere vrouwen, baby’s en kleine kinderen kunnen beter alle vormen van de olie vermijden.