Een zwembad bouwen is een vak. Zelfs architecten realiseren zich lang niet altijd wat er allemaal bij komt kijken. Het resultaat? Teleurstellingen tijdens de bouw. Omdat blijkt dat de plannen niet haalbaar zijn. Of veel duurder uitpakken dan begroot. Problemen als deze voorkom je door al in een vroeg stadium een zwembadbouwer bij je plannen te betrekken. We vroegen vakman Tom van den Elzen wat er allemaal mis kan gaan bij het intekenen van een binnen- en buitenbad.
Luchtkanalen
Architect, bewoner en zwembadbouwer. Een optimale samenwerking tussen deze drie partijen levert de mooiste baden op. Wij gingen te rade bij een gerenommeerde zwembadbouwer die regelmatig contact heeft met architecten: “Een veelvoorkomend probleem in bouwtekeningen? Luchtkanalen die niet ingetekend zijn! En die zijn wel nodig als je, nu of later, een zwembad wilt laten aanleggen.” De zwembadbouwer legt uit dat het hierbij vaak gaat om PIR-kanalen: isolatiekanalen die door de bouw heen lopen. “Bij het plafond moet bijvoorbeeld lucht worden afgezogen, bij de ramen moet juist – om condens te voorkomen – verwarmde, droge lucht worden ingeblazen.” Ook het type luchtbehandeling is iets om al in een vroeg stadium rekening mee te houden. “De vraag is: gebruik je het bad alleen om te zwemmen, of komt er ook een ruimte bij om te zitten? In het laatste geval heb je een lamellendek nodig, zodat je de temperatuur in de omgevingsruimte omlaag kunt brengen op de momenten dat het zwembad niet in gebruik is. Dit vraagt om een andere luchtbehandeling. De benodigde leidingen hebben een doorsnee van 40 tot 60 centimeter. Dat zijn flinke jongens dus, die je niet zomaar kunt negeren in een bouwontwerp.”
Damp en vocht
Belangrijk is ook dat een zwembadruimte dampdicht is, omdat er anders vochtplekken kunnen ontstaan (bijvoorbeeld op stucwerk, tegen spanten en kozijnen). Dit kan onaangename koudebruggen tot gevolg hebben. Een ander veelvoorkomend euvel zijn (schuif) deuren die gaan lekken. Hoe voorkom je dat? Door je bij de aanschaf ervan al te verzekeren van een goede kwaliteit. Het is zaak dat de deuren vrijwel luchtdicht zijn of af te sluiten. Bij een binnenbad is ook een put in de kelder wenselijk, maar daar zijn architecten wel van op de hoogte. De put beschermt tegen calamiteiten en heeft meteen als voordeel dat je er de luchtkanalen en pvcleidingen in kwijt kunt.
Galmbak
Verzeker je er ook van dat je architect rekening houdt met de hoogte van de zwembadruimte. Om te voorkomen dat het één grote galmbak wordt, is een akoestisch plafond een aanrader. “We zien het nog te vaak fout gaan in de praktijk”, vertelt de zwembadbouwer. “Dan is het zwembad mooi klaar, maar wordt er vervolgens geen gebruik van gemaakt omdat het veel te erg galmt in de ruimte.” De keuze van het plafond is ook om een andere reden belangrijk: zonder speciale maatregelen trekt de warmte van de zwembadruimte – doorgaans zo’n 30 graden – door de verdieping heen. Omdat niemand zit te wachten op een slaapkamer met tropische temperaturen moet een architect in zijn ontwerp ook de isolatie meenemen. Een koelplafond is een oplossing. Zo’n plafond is niet echt koud (dat kan niet omdat er dan condens ontstaat), maar haalt wel de echte warmte weg. Een andere optie is het creëren van een dubbel plafond met overdruk, zodat de tussenliggende ruimte vrij blijft van de verwarmde zwembadlucht.
Installatieruimte te krap
Dan de installatieruimte. Dat is ook iets waar niet elke architect van tevoren goed over nadenkt. Dat is geen onwil, maar vaak een gebrek aan kennis van de zwembadwereld. Vandaar ook de tip om in een vroeg stadium een expert op dit vlak te laten meedenken. Architecten schatten de ruimte die nodig is voor de zwembadapparatuur vaak te optimistisch in, waardoor die in het bouwontwerp te krap wordt ingetekend. Reken voor een binnenbad met luchtbehandeling op minimaal drie bij drie meter installatieruimte. Wie naast het zwembad loopruimte wil, kan het beste eerst het tegelwerk uitzoeken en de architect daarop het bad laten afstemmen. Het is immers zo jammer als je een slijpstuk in een perrontegel krijgt, terwijl alles op maat kan gemaakt worden.
Warmtepomp
Elk binnenbad vraagt om een goede luchtbehandeling: verwarming en ontvochtiging. Het type verwarmingssysteem bepaalt wat voor luchtkast nodig is. Veel mensen denken dat een zwembadruimte alleen warm genoeg te krijgen is met een verwarmingsketel. Maar dat idee is achterhaald. Ook systemen die met lage temperaturen werken, zoals warmtepompen die met aardwarmte of luchtwarmte werken, zorgen voor voldoende comfort.
