Hoeveel mensen zouden er niet van dromen om een zwembad te laten bouwen in de tuin? Jijzelf misschien ook en heb je daarom dit magazine gekocht. Een nobel streven, zo’n eigen waterpretding in de tuin. Je kan ervan genieten met heel de familie, de vrienden en de buurt. Het is steeds meer een plek waarrond mensen zich verzamelen, en soms neemt het zwembad met zijn omgeving zelfs de rol van de woonkamer over. Máár … denk eerst goed na vooraleer je aan zo’n avontuur begint.
Een zwembad is te duur om na een jaar te besluiten dat het toch niet zo’n goed idee was. In deze reportage werpen we een aantal pertinente vragen op die je jezelf best kan stellen vooraleer je naar een zwembadbouwer op zoek gaat. Als de antwoorden op die vragen positief zijn, dan kan je verder lezen en kijken welk soort bad het best past bij jou, je wensen en praktische mogelijkheden. Een goede voorbereiding is dus het halve werk.
Verwachting
Allereerst moet je jezelf de vraag stellen wat je van een eigen zwembad verwacht. Wens je elke dag te zwemmen of wil je gewoon een plonsbad voor de (klein)kinderen? Wil je het jaar rond in het water kunnen duiken of beschouw je het eerder als een zomers verlengde van je woonkamer en terras? Wil je als ouder koppel een zwembad om in hete zomers verkoeling te zoeken in je eigen tuin en heb je verder geen enkele sportieve ambitie? Hoe wil je de ruimte rond het zwembad inrichten: sober of exclusief? Kies je voor een zwembad dicht tegen het huis of eerder diep in de tuin voor meer privacy? Wil je een clean, proper zwembad of opteer je voor een groene look en zwemmen in de natuur?
Sporten of afkoelen?
De antwoorden op die vragen zijn belangrijk omdat ze bepaalde consequenties hebben. Wil je enkel afkoeling of een badje voor de kinderen? Dan ben je misschien al geholpen met een opblaaszwembad. Maar wil je dat blauwe plastic niet op je gazon en wil je dat het zwembad toch past binnen je mooi aangelegde tuin met planten en fraaie houten omheining, dan kan je bijvoorbeeld overwegen om een houten in- of opbouwbad te kopen of een bouwkundig zwembad te plaatsen met een mooie kleur liner, een bekleding met graniet of mozaïek. Ben je gehaast en wil je binnen de kortst mogelijke tijd aan het zwemmen zijn, dan richt je je schreden best naar een monoblok zwembad. Ben je een sporter die dagelijks baantjes wil trekken, dan is een zwemkanaal een goede oplossing: smaller maar langer en echt geschikt om te trainen. En wil je zwemmen in de natuur, dan is een zwemvijver misschien wel iets voor jou.
Ligging
Je kan een zwembad aanleggen dicht bij je huis zodat het één geheel vormt. Wil je echter meer privacy en ga je het zwembad achter in de tuin leggen, dan stellen zich twee problemen: krijg je daar een vergunning voor van het gemeentebestuur? En wat met de technische ruimte? Die ligt dan ook ver van alle voorzieningen in huis. Dus moet je lange leidingen leggen die verborgen moeten worden hetgeen weer de nodige kosten met zich meebrengt. Bovendien is het zeer moeilijk om controle te houden op spelende kinderen. Je moet er als het ware steeds bij gaan zitten. Het avondeten bereiden en vanuit het keukenraam een oogje in het zeil houden is er dan niet bij. Triviaal? Wacht maar eens tot het zover is. Dan wordt het zwembad een beetje een last en dat mag het zeker niet zijn. Let ook op de grootte van je tuin. Soms miskijkt een mens zich op afmetingen en blijkt het zwembad allesoverheersend te zijn. Schat goed in hoeveel ruimte je zwembad zal innemen. En als je een kleinere tuin of een stadstuin hebt is het misschien aangeraden om te kiezen voor een zwemspa.
Look & Feel
Als je zwembadomgeving voor een stuk de woonkamer gaat vervangen, dan moet die wel voldoen aan de esthetische eisen die je aan je living stelde. Met andere woorden, ook het zwembad, het poolhouse en de omgeving moeten passen bij de stijl die je wil uitstralen. Je wil immers de mensen die je vraagt voor een zwempartij, een barbecue, een ‘special night’ … ontvangen in een klasrijke omgeving. Als je een woning hebt in klassieke of cottagestijl, is het bijvoorbeeld niet meteen aangeraden om daar een strak, modern zwembad bij te plaatsen. En zeker geen modern poolhouse dat vloekt met de rest. En een houten poolhouse in cottagestijl is dan weer not done bij een strakke, moderne woning met veel beton.
Kinderen
Laat je een zwembad bouwen omwille van de (klein)kinderen, zorg er dan voor dat je een veilig bad bouwt. Het zou niet de eerste keer zijn dat een klein kind ongewild en ongezien in een zwembad sukkelt. Een veilig roldek dat het gewicht van een persoon kan dragen zonder te zinken of om te kieperen, is dan een absolute voorwaarde. Je kan ook opteren om er een laag muurtje of een heg met een poortje omheen te laten zetten. Kies met jonge kinderen ook liefst voor een waterbehandeling zonder chloor. Zij zijn vaak nogal gevoelig voor dat product en er zijn voldoende alternatieven op de markt.
Plaatsing
Het onderhoud van een zwembad wordt vaak onderschat. (zie verder) Door even na te denken kan je jezelf echter een heleboel werk besparen. De ideale plaats om een zwembad in te planten is een beschutte en windluwe plek in volle zon en niet te ver van de woning. Let wel op met bomen. Die bieden dan wel schaduw en verkoeling, maar zorgen in de herfst voor veel bladeren die waarschijnlijk allemaal in jouw zwembad terechtkomen. Houd bij de plaatsbepaling van je zwembad ook rekening met de windrichting. Ten eerste plaats je de skimmers pal op de windrichting zodat bladeren die in je zwembad vallen, door de wind mee naar de afvoer geblazen worden. Doe je dat niet, dan riskeer je dat bepaalde vervuilende elementen tot op de bodem zinken en moeilijker te verwijderen zijn. Ook voor de verwarming van je zwembad is het belangrijk rekening te houden met de wind. Zeker in het voor- en naseizoen kan een koele of koude wind je water danig afkoelen en je energierekening flink de hoogte injagen. Bottom line is dat je even gaat zitten vooraleer je aan een zwembad begint en de keuzes maakt die jou het best uitkomen. Je kan dat volledig zelf doen, maar het beste is toch dat je een professional uitnodigt om er samen met jullie over te praten. Hij kent de probleempjes en valkuilen die met de aanleg van een zwembad gepaard kunnen gaan en zal ervoor zorgen dat jullie die netjes omzeilen. Als je er klaar voor bent om je een eigen zwembad aan te schaffen, dan moet je een keuze gaan maken. En dat kan van zeer goedkoop tot extreem duur. We overlopen een aantal mogelijkheden.
Ken de geneugtes, maar ook de consequenties van een zwembad.
Opblaasbaden
Het begint bij de opblaasbare zwembaden zoals je er in zowat ieder warenhuis terugvindt. Ze zijn relatief goedkoop, maar vergis je niet: als je een publi ziet: “Zwemmen voor maar 495 euro’, ga er dan toch maar van uit dat je met dat geld niet toekomt. Ten eerste moet je voor zo’n zwembad zorgen voor een stevige ondergrond: tegels, klinkers of beton. Je kan ook goedkoper werken door er bijvoorbeeld dikke isolatieplaten onder te leggen, maar die moeten dan eerst op maat gesneden worden en je zit ieder jaar met het opruimen en stockeren ervan. Dat geldt ook voor het zwembad en zijn toebehoren. Want die toebehoren zijn er en jagen de prijs toch wel wat omhoog. De meeste filterinstallaties die bij de goedkope zwembaden geleverd worden, zijn onafdoende. Als je écht plezier van je zwembad wil hebben, ben je verplicht er een extra zandfilter bij te kopen. Je moet met zo’n zwembad namelijk uiterst voorzichtig zijn en de waterkwaliteit goed in het oog houden om infecties en besmettingen te voorkomen. Als je geen zwaardere filterinstallatie koopt is water aflaten de enige mogelijkheid om het zwembadwater terug proper te krijgen. Je praat dan wel telkens over 10 tot 15.000 liter water. Je hebt ook onderhoudsmaterieel nodig, een trap, eventueel (en aangeraden in België) zonnecollectoren die je water enkele graden meer opwarmen, je moet een plaats voorzien als technische ruimte en dies meer. Tel maar dat je makkelijk aan 1.100 tot 1.500 euro komt. Én dat je ieder jaar opnieuw het zwembad moet opruimen en terug opzetten. Een niet te onderschatten karwei.
Opzetbaden
De laatste tijd zijn de opzetzwembaden erg in trek. Je hebt ze in alle prijscategorieën, van kleine, eenvoudige modellen uit kunststof tot permanente uitvoeringen met steunwerk uit metaal, kunststof of hout. Zoals de naam doet vermoeden is een opzetzwembad een zwembad dat boven op de grond wordt geplaatst. Sommige modellen zijn ook gemaakt om gedeeltelijk in de grond te worden ingebouwd. Men gebruikt hier bijna altijd een folie als zwembadbekleding. Bij de ingebouwde zwembaden voorziet men vaak ook een boordsteen. Maar bij de meeste opzetbaden wordt er geen boordsteen voorzien. Opzetzwembaden kan je als kit verkrijgen. Deze bestaat uit wanden, grondzeil, afdekzeil, een filter met pomp en ladder. Je hebt er met slappe of stijve wand en ze zijn doorgaans gemakkelijk op één dag te monteren. Gesteld dat je een handige Harrie bent of er zo eentje hebt in je familie- of vriendenkring. Indien dat niet het geval is: niet aan beginnen!
De meest voorkomende vorm is rond, al vind je bij de duurdere modellen ook ovaalvormige, langgerekte vormen. Om de stevigheid te garanderen gebruikt men zijsteunen die de grote zijdelingse druk van het water moeten helpen opvangen. De omvang van een opzetzwembad varieert van 1,20 tot 8 meter doorsnee. De diepte blijft meestal beperkt tot 1,20 meter.
Ook bij de plaatsing van een opzetzwembad moet je ruimschoots aandacht besteden aan de ondergrond. Het zwembad moet waterpas staan en er mogen geen oneffenheden of steentjes onder het bodemzeil liggen. De meeste opzetzwembaden kunnen ook volledig worden ingegraven. Let er evenwel op dat metalen delen in contact met de grond beginnen te roesten. Dat is niet het geval als je kiest voor
een monobloksysteem.
Monoblok Zwembaden
Onder de naam ‘monoblok’ verstaan we voorgevormde, met glasvezel versterkte polyester, vinylester of keramische kuipen die na het graven van de zwembadput meteen kunnen worden geïnstalleerd. Je hebt de keuze uit tal van vaste vormen. Daarnaast kan je ook kiezen voor maatwerk of diverse voorgevormde elementen op elkaar laten aansluiten. Dit is echt specialistenwerk. De plaatsing gebeurt relatief snel en de prijs varieert natuurlijk per gekozen model en merk. Het nadeel van monoblokzwembaden is dat ze sneller versleten zijn dan een bouwkundig bad. De levensduur schommelt tussen vijftien en twintig jaar.
Bouwkundige zwembaden
Een bouwkundig zwembad is een bad dat volledig op maat wordt ontworpen en geïnstalleerd. Hierbij komt altijd enig metselwerk aan te pas. Afhankelijk van het beschikbare budget kan je kiezen voor bepaalde materialen, inbouwonderdelen en accessoires om je zwembad in te richten. Dat vormt, samen met het feit dat je voor vrijwel iedere vorm kan kiezen, hét grote voordeel van een bouwkundig bad. Bouwkundige baden worden ingedeeld in twee categorieën: bekistingsbaden en gemetselde baden. Het eerste bestaat uit volgestorte betonvloer en wanden, het tweede uit gemetselde blokken die afgecementeerd worden. Je kan voor gladde cementwanden kiezen, voor het duurdere mozaïekwerk of voor een goedkopere liner. Het ene materiaal stoot de algen al wat beter af dan het andere. En algen zijn een van dé grote problemen in een zwembad. Je moet de groei ervan zien te beperken of in te dijken en je moet ervoor zorgen dat ze niet in de poriën van je zwembad kruipen met een vuile look tot gevolg.
Bouwkundig of monoblok?
Deze keuze heeft te maken met duurzaamheid, snelheid en kostprijs. Een bouwkundig bad kan achteraf beter aangepast of veranderd worden maar is ook prijziger en het duurt een heel stuk langer om het te plaatsen. Het heeft meer esthetische mogelijkheden qua bekleding (bijvoorbeeld mozaïek) en vormgeving dan een monoblok.
Je kan er esthetisch alle kanten mee uit op vlak van vormgeving, trappen, dieptes, … daar waar je bij monobloks alleen al door het materiaal (vinylester of polyester) en de kuipvorm beperkt bent. Al bestaan tegenwoordig ook vinylesterbaden met aparte elementen die op een bepaalde manier tot een bepaalde vorm aan elkaar gelast kunnen worden. Het beste wat je kan doen, is raad vragen bij erkende zwembadbouwers en bij mensen die al een bad hebben zoals jij er eentje wil. Ervaringen uit de praktijk zijn van onschatbare waarde omdat deze mensen je vertellen wat ze bij aanvang verwachtten van hun zwembad en in hoeverre die verwachtingen al dan niet zijn uitgekomen.
Onderhoud
Houd er bij de aanschaf van een zwembad ook rekening mee dat het bad zelf en het water waarin je zwemt onderhouden moeten worden. Je bad moet er steevast netjes en proper uitzien. Het water moet constant gereinigd en ontsmet worden om algen te verdrijven, maar ook om allergieën tegen te gaan. Hiervoor zijn er tal van systemen en installaties op de markt. De een werkt met chloor, de andere met waterstofperoxide, nog een ander met uv-lampen of met een combinatie van die systemen. Hiervoor raadpleeg je opnieuw best specialisten ter zake. Het is namelijk belangrijk op het vlak van centen, maar ook op het gebied van zwemplezier naderhand en van de mate waarin een zwembad werk vraagt om te onderhouden. Want ook dat is een element dat maar al te vaak onderschat wordt en later tot wrevel leidt. Hoe vaak wordt er niet gezegd: ‘De kinderen wilden een zwembad, maar papa kan het wel onderhouden’? Goed inschatten waaraan je begint en goede afspraken op voorhand, maken goede vrienden.
Conclusie
De conclusie is vrij simpel: een zwembad is géén impulsaankoop. Bezin eer je begint. Wees zeker dat je familie een zwembad aankan. Zorg ervoor dat je goed voorbereid en voorzien van het nodige professionele advies begint. Kén de geneugtes, maar ook de consequenties van een zwembad. Weet op voorhand goed over welk financieel plaatje je praat en denk enkele jaren vooruit zodat je mogelijke familiale ontwikkelingen (kinderen worden ouder of binnen enkele jaren hebben we kleinkinderen, of als ik op pensioen ben, heb ik tijd om rond mijn zwembad te luieren …) op voorhand kan inschatten en niet achter de feiten moet aanlopen. Hoe dan ook veel zwemplezier gewenst!
