Een zwembad is géén impulsaankoop - Bezin vooraleer je een zwembad koopt

Een eigen zwembad is een droom voor vele mensen. Ze zijn bereid om flink wat geld neer te tellen voor hun eigen waterparadijs. Maar stelregel nummer één is: bezin eer je begint. Niets is zo frustrerend als een klein kapitaal neertellen en achteraf moeten vaststellen dat het niet is wat je er van verwacht had of dat je met het totaal verkeerde zwembad opgescheept zit.

Een goede voorbereiding is het halve werk. Er is een aantal dingen die je zeer goed moet overwegen en waarover je gefundeerde beslissingen moet nemen vooraleer er ook maar een spade in de grond gestoken wordt.
Aan een zwembad begin je met jezelf een aantal pertinente vragen te stellen en daar goed doordachte antwoorden op te formuleren. Klinkt misschien niet spannend en staat wellicht haaks op de zomer- en vakantiesfeer die je wenst op te roepen, maar toch is het van levensbelang. Anders riskeer je dat je zwembaddroom een natte nachtmerrie wordt.
Allereerst moet je jezelf de vraag stellen wat je van een eigen zwembad verwacht. Wens je elke dag te zwemmen of wil je gewoon een plonsbad voor de (klein)kinderen? Wil je het jaar rond in het water kunnen duiken of beschouw je het eerder als een zomers verlengde van je woonkamer en terras? Wil je als ouder koppel een zwembad om in hete zomers verkoeling te zoeken in je eigen tuin en heb je verder geen enkele sportieve ambitie? Hoe wil je de ruimte rond het zwembad inrichten: sober of exclusief? Kies je voor een zwembad dicht tegen het huis of eerder diep in de tuin voor meer privacy? Wil je een clean, proper zwembad of opteer je voor een groene look en zwemmen in de natuur?
De antwoorden op die vragen zijn belangrijk omdat ze bepaalde consequenties hebben. Wil je enkel afkoeling of een badje voor de kinderen? Dan ben je misschien al geholpen met een opblaaszwembad. Maar wil je dat blauwe plastic niet op je gazon en wil je dat het zwembad toch past binnen je mooi aangelegde tuin met planten en fraaie houten omheining, dan kan je bijvoorbeeld overwegen om een houten in- of opbouwbad te kopen of een bouwkundig zwembad te plaatsen met een mooie kleur liner of, pakweg, een bekleding met graniet.

Ligging
Je kan een zwembad aanleggen dicht bij je huis zodat het één geheel ermee vormt. Wil je echter meer privacy en ga je het zwembad achter in de tuin leggen, dan stellen zich twee problemen: krijg je daar een vergunning voor van het gemeentebestuur? En wat met de technische ruimte? Die ligt dan ook ver van alle voorzieningen in huis. Dus moet je lange leidingen leggen die verborgen moeten worden hetgeen weer de nodige kosten tot gevolg heeft. Of kies je dan voor een natuurlijke zwemvijver die geen techniek nodig heeft? Denk er dan aan dat je niet noodzakelijk in kristalhelder water zal zwemmen en rekening zal moeten houden met fauna en flora zoals daar zijn: algen, muggen, kikkers en salamanders. In beide gevallen stelt zich een bijkomend probleem als je met jonge (klein)kinderen zit. Bij een vijver of zwembad ver van huis is het moeilijker om toezicht te houden.

Look & Feel
Het uitzicht van je zwembad en zwembadomgeving is ook heel belangrijk wil je je er lang goed bij voelen. Een zwembad is immers vaak niet enkel een plek om te zwemmen, maar ook om te cocoonen in de zomer, om bij te barbecueën, om mensen te ontvangen en te socialisen. Dan is het zaak om de sfeer die je in en om je woning opgebouwd hebt, door te trekken naar je poolomgeving. Architect en tuinarchitect kunnen hier soelaas bieden zodat je zwembad geen parel voor de zwijnen is. Als je een woning hebt in klassieke of cottagestijl, is het bijvoorbeeld niet meteen aangeraden om daar een strak, modern zwembad bij te plaatsen. En zeker geen modern poolhouse dat vloekt met de rest. En een houten poolhouse in cottagestijl is dan weer not done bij een strakke, moderne woning met veel beton.

Groot of té groot
Besluit je om een écht zwembad te laten installeren omdat je jonge kinderen hebt of omdat je voor je gezondheid baantjes wil trekken, let dan op met de afmetingen. Zorg ervoor dat het past in je tuin en dat het niet allesoverheersend wordt. Een tuin met een zwembad is prachtig. Een zwembad met nog een beetje tuin errond is dat al heel wat minder. Is je tuin beperkt van omvang en wil je toch een bad om effectief te zwemmen, dan kan je eventueel opteren voor een zwemspa of een relatief klein bad met een tegenstroominstallatie. Compact en je kan er dankzij de jetsystemen toch écht (sportief) in zwemmen op jouw tempo. Bij een spa kan je bovendien genieten van de extra’s die zo’n bubbelbad te bieden heeft.

Kinderen
Laat je een zwembad bouwen omwille van de (klein)kinderen, zorg er dan voor dat je een veilig bad bouwt. Het zou niet de eerste keer zijn dat een klein kind ongewild en ongezien in een zwembad sukkelt. Een veilig roldek dat het gewicht van een persoon kan dragen zonder te zinken of om te kieperen, is dan een absolute voorwaarde. Je kan ook opteren om er een laag muurtje of een heg met een poortje omheen te laten zetten. Kies met jonge kinderen ook liefst voor een waterbehandeling zonder chloor. Zij zijn vaak nogal gevoelig voor dat product en er zijn voldoende alternatieven op de markt. Er is toxicologisch onderzoek gedaan naar de effecten van chloor op het allergierisico bij jonge kinderen. De studie toonde duidelijk aan dat het aantal astma-patiënten met 7 tot 14 procent toeneemt bij kinderen die meer dan duizend uren in een zwembad met chloor plonzen. Dat aantal verdubbelde zelfs voor kinderen met neusslijmvliesontstekingen. Vanaf 100 uren verdrievoudigt de kans op hooikoorts.

Onderhoudsgemak
Door even na te denken kan je jezelf een heleboel werk besparen. De ideale plaats om een zwembad in te planten is een beschutte en windluwe plek in de volle zon en niet te ver van de woning. Let wel op met bomen. Die bieden dan wel schaduw en verkoeling, maar zorgen in de herfst voor veel bladeren die waarschijnlijk allemaal in jouw zwembad terechtkomen. Houd bij de plaatsbepaling van je zwembad ook rekening met de windrichting. Ten eerste plaats je de skimmers pal op de windrichting zodat bladeren die in je zwembad vallen, door de wind mee naar de afvoer geblazen worden. Ook voor de verwarming van je zwembad is het belangrijk rekening te houden met de wind. Zeker in het voor- en naseizoen kan een koele of koude wind je water danig afkoelen en je energierekening flink de hoogte injagen.
Bottom line is dat je even gaat zitten vooraleer je aan een zwembad begint en de keuzes maakt die jou het best uitkomen. Je kan dat volledig zelf doen, maar het beste is nog dat je een professional uitnodigt om er samen met jullie over te praten. Hij kent de probleempjes en valkuilen die met de aanleg van een zwembad gepaard kunnen gaan en zal er voor zorgen dat jullie die netjes omzeilen.

Graven
De meeste zwembadbouwers nemen het graafwerk mee in het pakket, maar sommigen laten ook de ruimte om het zelf te doen. Wees daar voorzichtig mee. Vooraleer je daarover een beslissing neemt is het goed om te (laten) onderzoeken hoe het met de ondergrond is gesteld. Is het mulle zandgrond die makkelijk instort, is het taaie leem die je met een schop niet weg krijgt? Zitten er vergeten resten in de grond? Je zal maar zelf beginnen graven en op een pak puin of erger nog, op restanten van bouwwerken stoten. Als je woont in een geklasseerde woning moet je er aan denken de overheid te verwittigen als je een binnen- of buitenbad gaat installeren. Het is niet zeker dat het toegelaten is en soms kan men je verbieden om graafwerken beginnen uit te voeren totdat een erkend archeoloog de site heeft onderzocht.

Welke keuze?
Als je er klaar voor bent om je een eigen zwembad aan te schaffen, dan moet je een keuze gaan maken. En dat kan van zeer goedkoop tot extreem duur. We overlopen een aantal mogelijkheden.
Het begint bij de opblaasbare zwembaden zoals je er in zowat ieder warenhuis terugvindt. Ze zijn relatief goedkoop, maar vergis je niet: als je een publi ziet: “Zwemmen voor maar 495 euro’, ga er dan toch maar van uit dat je nog een pak meer kwijt bent. Ten eerste moet je voor zo’n zwembad zorgen voor een stevige ondergrond: tegels, klinkers of beton. Je kan ook goedkoper werken door er bijvoorbeeld dikke isolatieplaten onder te leggen, maar die moeten dan eerst op maat gesneden worden en je zit ieder jaar met het opruimen en stockeren ervan. Dat geldt ook voor het zwembad en zijn toebehoren. Want die toebehoren zijn er en jagen de prijs toch wel wat omhoog. De meeste filterinstallaties die bij de goedkope zwembaden geleverd worden, zijn onafdoende. Als je écht plezier van je zwembad wil hebben, ben je verplicht er een extra zandfilter bij te kopen. Je moet met zo’n zwembad namelijk uiterst voorzichtig zijn en de waterkwaliteit goed in het oog houden om infecties en besmettingen te voorkomen. Als je geen zwaardere filterinstallatie koopt is het water aflaten de enige mogelijkheid om het zwembadwater terug proper te krijgen. Je praat dan wel telkens over 10000 tot 15000 liter water. Je hebt ook onderhoudsmaterieel nodig, een trap, eventueel (en aangeraden in België) zonnecollectoren die je water enkele graden meer opwarmen, je moet een plaats voorzien als technische ruimte en dies meer. Tel maar dat je makkelijk aan 1100 tot 1500 euro komt. Én dat je ieder jaar opnieuw het zwembad moet opruimen en terug opzetten. Een niet te onderschatten karwei. Bovendien moet je een vrij grote ruimte voorzien om alles te stockeren.

Opzetbaden
Tegenwoordig zijn de opzetzwembaden erg in trek. Je hebt ze in alle prijscategorieën, van kleine, eenvoudige modellen uit kunststof tot permanente uitvoeringen met steunwerk uit metaal, kunststof of hout. Zoals de naam doet vermoeden is een opzetzwembad een zwembad dat boven op de grond wordt geplaatst. Sommige modellen zijn ook gemaakt om gedeeltelijk in de grond te worden ingebouwd. Men gebruikt hier bijna altijd een folie als zwembadbekleding. Bij de ingebouwde zwembaden voorziet men vaak ook een boordsteen. Maar bij de meeste opzetbaden wordt er geen boordsteen voorzien.

Zelfbouwkit
Opzetzwembaden kan je als kit verkrijgen. Deze bestaat dan uit wanden, grondzeil, afdekzeil, een filter met pomp en een ladder. Je hebt er met slappe of stijve wand en ze zijn doorgaans gemakkelijk op een dag te monteren. De meest voorkomende vorm is rond, al vind je bij de duurdere modellen ook ovaalvormige, langgerekte vormen. Om de stevigheid te garanderen gebruikt men zijsteunen die de grote zijdelingse druk van het water moeten helpen opvangen. De omvang van een opzetzwembad varieert van 1,20 m tot 8 m doorsnee. De diepte blijft meestal beperkt tot 1,20 m.
Ook bij de plaatsing van een opzetzwembad moet je ruimschoots aandacht besteden aan de ondergrond. Het zwembad moet waterpas staan en er mogen geen oneffenheden of steentjes onder het bodemzeil liggen. De meeste opzetzwembaden kunnen ook volledig worden ingegraven. Let er evenwel op dat metalen delen in contact met de grond beginnen te roesten. Dat is niet het geval als je kiest voor een monobloksysteem.

Monoblokzwembaden/Elementbaden
Onder de naam ‘monoblok’ verstaan we voorgevormde, met glasvezel versterkte polyester, vinylester of op epoxy gebaseerde kuipen die na het graven van de zwembadput meteen kunnen worden geïnstalleerd. Je hebt de keuze uit tal van vaste vormen. Daarnaast kan je ook kiezen voor maatwerk of diverse voorgevormde elementen op elkaar laten aansluiten. Dit is echt specialistenwerk. De plaatsing gebeurt relatief snel en de prijs varieert natuurlijk per gekozen model en merk.

Bouwkundige zwembaden
Een bouwkundig zwembad is een bad dat volledig op maat wordt ontworpen en geïnstalleerd. Het kan gaan om een gemetselde muur met holle betonblokken, eentje met stepocblokken die worden volgestort met beton of om een bad uit gegoten beton. Afhankelijk van het beschikbare budget kan je kiezen voor bepaalde materialen, inbouwonderdelen en accessoires om je zwembad af te werken. Dat vormt, samen met het feit dat je voor vrijwel iedere vorm kan kiezen, hét grote voordeel van een bouwkundig bad.
Bouwkundige baden worden ingedeeld in twee categorieën: bekistingsbaden en gemetselde baden. De eersten bestaan uit een volgestorte betonvloer en wanden, de anderen uit gemetselde blokken die afgecementeerd worden.
Afhankelijk van de waterdichtheid van je muren – gegoten beton is bv. waterdicht, gemetselde blokken niet – kan je als bezetting ervan kiezen voor een liner, natuursteen, polyester of mozaïek. Het ene materiaal stoot de algen al wat beter af dan het andere.
En algen zijn een van dé grote problemen in een zwembad. Je moet de groei ervan zien te beperken of in te dijken en je moet ervoor zorgen dat ze niet in de poriën van je zwembad kruipen met een vuile look tot gevolg.

Bouwkundig of monoblok?
Deze keuze heeft te maken met duurzaamheid, snelheid en kostprijs. Een bouwkundig bad kan achteraf beter worden aangepast of veranderd, maar is vaak ook prijziger en het duurt een heel stuk langer om het te plaatsen. Het heeft meer esthetische mogelijkheden qua bekleding (bijvoorbeeld mozaïek) en vormgeving dan een monoblok. Je kan er esthetisch alle kanten mee uit op het vlak van vormgeving, trappen, dieptes, … 
daar waar je bij monobloks alleen al door het materiaal (vinylester, polyester of epoxy) en de kuipvorm beperkt bent. Anderzijds zijn ze strakker afgewerkt en door hun supergladde wanden vaak ook makkelijker in onderhoud. Tegenwoordig bestaan ook vinylesterbaden met aparte elementen die op een bepaalde manier tot een bepaalde vorm aan elkaar gelast kunnen worden. Het beste wat je kan doen, is raad vragen bij erkende zwembadbouwers en bij mensen die al een bad hebben zoals jij er eentje wil. Ervaringen uit de praktijk zijn van onschatbare waarde omdat deze mensen je vertellen wat ze bij aanvang verwachtten van hun zwembad en in hoeverre die verwachtingen al dan niet zijn uitgekomen.

Onderhoud
Houd er bij de aanschaf van een zwembad ook rekening mee dat het bad zelf en het water waarin je zwemt, onderhouden moeten worden. Je bad moet er steevast netjes en proper uitzien. Het water moet constant gereinigd en ontsmet worden om algen te verdrijven, maar ook om allergieën tegen te gaan. Hiervoor zijn er tal van systemen en installaties op de markt. De een werkt met chloor, de andere met waterstofperoxide, nog een ander met UV-lampen of met een combinatie van deze of andere systemen. Hiervoor raadpleeg je opnieuw best specialisten ter zake. Het is namelijk belangrijk op het vlak van centen, maar ook op het gebied van zwemplezier naderhand en van de mate waarin een zwembad werk vraagt om te onderhouden. Want ook dat is een element dat maar al te vaak onderschat wordt en later tot wrevel leidt. Hoe vaak wordt er niet gezegd: ‘De kinderen wilden een zwembad, maar papa kan het wel onderhouden’? Goed inschatten waaraan je begint en goede afspraken op voorhand, maken goede vrienden.

Houd bij de inplanting van een bad in je tuin rekening met de windrichting.

Conclusie
De conclusie is vrij simpel: een zwembad is géén impulsaankoop. Bezin eer je begint. Wees zeker dat je familie een zwembad aankan. Zorg er voor dat je goed voorbereid en voorzien van het nodige professionele advies begint. Kén de geneugtes, maar ook de consequenties van een zwembad. Weet op voorhand goed over welk financieel plaatje je praat en denk enkele jaren vooruit zodat je mogelijke familiale ontwikkelingen (kinderen worden ouder of binnen enkele jaren hebben we kleinkinderen, of ‘als ik op pensioen ben, heb ik tijd om rond mijn zwembad te luieren’, …) op voorhand kan inschatten en niet achter de feiten moet aanlopen.

Hoe dan ook veel zwemplezier gewenst!